یک نویسنده و شاعر کودک و نوجوان با بیان اینکه تعداد رمان‌نویسان مذهبی برای نوجوانان کم است، گفت: موضوعات بکر، تازه و جذاب بسیاری درباره اهل بیت (ع) و همچنین قصه‌های عاشورا وجود دارد که هنوز به آنها پرداخته نشده است.
مجید ملامحمدی نویسنده و شاعر کودک و نوجوان مجید ملامحمدی، متولد ۱۳۴۷ در شهر مقدس قم، نویسنده و شاعر کودک و نوجوان است که سال‌ها فعالیت در تحریریه نشریه «سلام بچه‌ها» و سردبیری ماهنامه «پوپک» را در کارنامه خود دارد. تاکنون صدها اثر از این نویسنده و شاعر در نشریات گوناگون به چاپ رسیده و بیش از ۲۰۰ جلد کتاب نیز در زمینه‌های شعر، داستان، رمان و تحقیق دینی و ادبی از او منتشر شده است. رمان «مسیر خارج از نقشه» یکی از آثار ملامحمدی برای نوجوانان و با محوریت پیاده‌روی اربعین است که در سال ۱۴۰۰ در انتشارات مهرستان اصفهان به چاپ رسید. کتاب «مردی که سگ شد» نیز جدیدترین اثر اوست که به تازگی روانه بازار کتاب شده و به زندگانی شبث بن ربعی می‌پردازد. حدود نیمی از آثار این نویسنده و شاعر در جشنواره‌های گوناگون مورد تقدیر قرار گرفته و تعدادی از آنها نیز به زبان‌های روسی، انگلیسی، اردو، ترکی استانبولی، فرانسه، عربی و… ترجمه شده است. به‌‌مناسبت ایام محرم به گفت‌وگو با این نویسنده آثار عاشورایی در حوزه کودک و نوجوان پرداخته است که متن آن‌را در ادامه می‌خوانید.
ایده نگارش دو اثر «مسیر خارج از نقشه» و «مردی که سگ شد» چگونه در ذهن شما شکل گرفت؟
عمده مطالعات و فعالیت من به‌طور کلی در زمینه موضوعات دینی است. تاریخ اسلام، سیره معصومین(ع) و قصه‌های قرآنی و اخلاقی نیز موضوعاتی هستند که به شکل خاص به آنها می‌پردازم و طبیعتاً ایده‌های بسیاری در ذهن دارم. در خصوص مباحث تاریخی هم موضوعات و سوژه‌های بسیاری مدنظرم هستند و بنا دارم تا ان‌شاءالله در فرصت مقتضی به آنها بپردازم و در قالب رمان برای نوجوانان منتشر کنم.
موضوعات بکر، تازه و جذاب بسیاری به‌ویژه درباره فضائل امیرالمؤمنین(ع) و اهل بیت(ع) و همچنین قصه‌های عاشورا وجود دارد که هنوز به آنها پرداخته نشده است. ایده این دو کتاب را نیز از میان همان موضوعات ناگفته عاشورایی انتخاب کردم. البته آنها را با زمان حال پیوند دادم و سعی کردم قصه و نثر، به‌روز و تکنیک‌های نگارشی، جذاب و تازه باشند. در کتاب «مسیر خارج از نقشه» مسیر حال به گذشته پیوند داده می‌شود و در کتاب «مردی که سگ شد» نیز به روایتی جذاب از دوران امام حسین(ع) پرداخته‌ام.
علت علاقه‌مندی و تمرکز شما بر نگارش آثار مذهبی چیست؟
من بیش از ۳۰ سال است که عشق به تألیف آثار دینی و درباره اهل بیت(ع) دارم و علاوه بر تحصیل در حوزه علمیه و دانشگاه، عمده مطالعاتم غیر از ادبیات فارسی، در زمینه تاریخ اسلام و سیره معصومین(ع) بوده است. از همین‌رو، عهدی با خود دارم که همیشه برای نگارش قصه‌ها، حکایت‌هایی با موضوع سیره معصومین(ع) و فضائل امیرالمؤمنین(ع) و همچنین داستان‌هایی با موضوعات اخلاقی و مرتبط با سبک زندگی اسلامی و تربیتی دست به قلم ببرم. اخیراً نیز به قالب رمان روی آورده‌ام و بیشتر به رمان‌هایی با موضوع مذهبی می‌پردازم.
تعداد رمان‌نویسان مذهبی برای نوجوانان کم است و این فضا اقتضا می‌کند که من هم به نوبه خود فعال باشم. کارهای نانوشته بسیاری وجود دارد که باید آنها را بنویسم، البته باید در این زمینه شاگردان خوبی نیز پرورش داد تا ادامه‌دهنده این مسیر باشند.
در نگارش آثار آیینی، تا چه اندازه می‌توان تخیل را آزاد گذاشت؟
ما تأکید داریم که زندگانی معصومین(ع) شامل امامان و پیامبران خدا، چه در زمینه نقل قول‌ها و چه در زمینه تاریخی که از آن بزرگواران نقل می‌شود، باید طبق آنچه در کتاب‌های معتبر شیعی گفته شده، در قصه‌های کودکان و نوجوانان نیز آورده شود. کوچکترین تخیل یا کم و زیادی نباید در این زمینه اتفاق بیفتد. گفتارها، حکایت‌ها و ماجراها باید کاملاً مطابق با نقل معتبر و مستند تاریخ باشند و با زبان و نثر متناسب با کودک و نوجوان بیان شوند.
درباره شخصیت‌های تاریخی دیگر اعم از مثبت یا منفی، دست نویسنده برای تخیل، داستان‌پردازی و خلق صحنه‌های داستانی باز است، به شرط آنکه مراقب باشد در این زمینه‌ها نیز به گونه‌ای قلم بزند که ایجاد تاریخ نکند و مخاطب را با اصل تاریخ آشنا کند. فضاهای توصیفی، بخش‌های خیال‌انگیز یا صحنه‌های فرعی نیز می‌تواند برای غیرمعصومین به‌کار رود.
پیشنهاد شما برای جذب مخاطبان کودک و نوجوان به آثار آیینی و مذهبی چیست؟
بهترین راهکار این است که نویسندگان به‌دنبال تکنیک جذاب داستانی با نثر و طرح به‌روز باشند؛ یعنی قلمشان منطبق با زمان حال باشد و داستان‌ها امروزی نوشته شوند. تاریخ نیز نباید در این‌گونه آثار به‌طور مستقیم نقل شود. قصه باید عناصر و ابزار خودش را داشته باشد؛ اما جذاب، امروزی و مطابق با ذائقه و سلیقه کودک و نوجوان امروزی نوشته شود تا بتواند اثرگذار باشد.
ماندگارترین بازخوردی که از مخاطبان کتاب «مسیر خارج از نقشه» در ذهن دارید، چه بوده است؟
ماندگارترین بازخوردی که در ذهن دارم، اجرای پویشی به منظور معرفی این کتاب بود که به همت انتشارات مهرستان و مرکز رسانه‌ای شیرازه تدارک دیده شد. این پویش تأثیر خوبی در این داشت که کتاب «مسیر خارج از نقشه» در تیراژ بیشتری به چاپ برسد. تیزرها، پوسترها و متون تبلیغاتی نیز توجه افراد بسیاری را به این کتاب جلب کرد. به‌طور خاص نیز شاهد پیام‌های متعددی از سوی خوانندگان این کتاب بودم. آنها ابراز می‌کردند که کتاب «مسیر خارج از نقشه» فارغ از داستان جذابش، اتفاقات و حکایات جالب و ناگفته بسیاری دارد. روایت زندگی شخصیت‌های مثبت و منفی که امام حسین(ع) در مسیر حرکت به کربلا با آنها روبرو می‌شود و خواندن جمله‌ها و نکاتی درباره این افراد که تاکنون برای کودکان و نوجوانان بازگو نشده و یا خیلی کم به آنها پرداخته شده است، از جمله مواردی بود که مخاطبان این کتاب به آنها اشاره داشتند و هنوز که هنوز است، پیام‌هایی در این‌باره به دستم می‌رسد.
با توجه به اینکه اثر «مردی که سگ شد» به زودی وارد بازار کتاب خواهد شد، پیش‌بینی شما از استقبال مخاطبان چگونه است؟
کتاب «مردی که سگ شد» هم به‌دلیل اسم و محتوای جذاب و هم موضوع تازه و بی‌نظیرش مورد استقبال بسیار مخاطبان نوجوان و حتی مخاطبان بالاتر از سنین نوجوانی قرار خواهد گرفت؛ چراکه به گوشه‌ای از ماجرای کربلا و ترسیم زندگانی یکی از دشمنان امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) به نام شبث بن ربعی می‌پردازد که در جبهه عمر سعد قرار داشت. در خلال روایت زندگانی او ماجراهای متعددی نیز از زمان پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) بیان کرده‌ام که تا زمان امام حسین(ع) هم ادامه دارد. هریک از این ماجراها نیز جذابیت خود را دارند و هنوز برای بچه‌ها در کتاب‌های گوناگون دینی و ادبی بیان نشده است. مطمئنم این کتاب با اقبال خوبی مواجه خواهد شد و جایگاه خوبی در میان مخاطبان نوجوان و حتی سنین بالاتر از آن در جایگاه یک رمان دینی خواهد داشت.
یادآور می‌شود، علاقه‌مندان برای تهیه کتاب‌های «مسیر خارج از نقشه» و «مردی که سگ شد» می‌توانند به سایت انتشارات مهرستان به نشانی www.book.mehrestan.ir مراجعه کنند.
منبع: خبرگزاری ایکنا