معماری اسلامی، جلوه‌گاه رمزهای هنر مکتبی و القاگر تفکر والای اسلام است. از این روی با ورود اسلام به هر سرزمین، تحولی عظیم در معماری آن منطقه پدید آمد که با بازشناسی این عناصر معماری، مفاهیم اسلامی را می‌توان دریافت. با اتکا به همین مضامین می‌توان مسیر آیندهٔ معماری اسلامی را با توجه به مبانی دینی و بهره‌گیری از آموزه‌های آن در ساختارهای معماری ترسیم نمود. گزارش مورخان و سیاحان در دوره‌های مختلف حاکی از آن است که مناره‌ها به‌عنوان بنای شاخص پیش از اسلام، از آغاز ورود اسلام به سرزمین‌های مختلف به‌عنوان نمادی از تفکر اسلامی مدنظر قرار ‌گرفته است. هویت این بنا با اسلام و فرایض اسلامی عجین گردید و تعدد، اندازه و شکل آن بر اساس موقعیتِ بناء و منطقهٔ جغرافیایی ترسیم ‌شده است. توسعه و گسترش روزافزون آثار معماری امکان مواجه‌شدن فرهنگ‌های مختلف را با یکدیگر در حیطه اسلام فراهم آورد و معماری دینی به‌عنوان هنر شناخته‌شده در جهان اسلام مطرح گردید و بر سایر مفاهیم هنری تأثیر گذاشت. امروزه سازه‌های معماری می‌تواند سنگ بنایی برای وحدت فرهنگی در جوامع گوناگون باشند و جهان اسلام را به شکل فرهنگ مذهبی واحدی نمایان سازند